خلاصه ای بر تاریخ پرچم ایران
چه داستانهایی که در دل این سبز و سفید و سرخ نهفته است!
در عهد باستان:
 نخستین اشاره در تاریخ اساطیر ایران به وجود پرچم به قیام کاوه ی آهنگر بر ضد ظلم و ستم ضحاک برمی گردد. در آن زمان کاوه برای آنکه مردم را بر ضد ضحاک بشوراند، پیش بند چرمی خود را بر سر چوبی قرار دارد و آن را بالا گرفت تا مردم گرد او جمع شوند. سپس کاخ فرمانروایی حاکم خونخوار را در هم کوبید و فریدون را بر تخت شاهی نشاند. فریدون نیز آن پیش بند را با دیبایی زرد و سرخ و بنفش آراست و گوهر به آن افزود و بدین ترتیب « درفش کاویانی » به وجود آمد.
درفش کاویانی تا زمان حمله اعراب به ایران، تنها پرچم نظامی ایران بود، اما در جنگی که بین سپاهیان یزدگرد ساسانی و اعراب در اطراف شهر نهاوند در گرفت، به دست اعراب افتاد. آن ها جواهراتش را برداشتند و آن را آتش زدند.

پس از ورود اسلام:
با ورود مسلمانان و اشغال ایران به دست آنان، تا حدود دویست سال ایران پرچم رسمی نداشت. ابومسلم خراسانی پرچم سیاه و بابک خرمدین پرچم سرخ رنگ داشتند.
اولین طرح روی پرچم ایران را در سال 355 خورشیدی، در زمان سلطان محمود غزنوی رقم زدند. به فرمان سلطان محمود، نقش یک ماه را بر زمینه ی تمام سیاه پرچم زردوزی کردند.
پس از آن، جانشین محمود، سلطان مسعود غزنوی به دلیل علاقه ی زیادی به شکار شیر ، دستور داد نقش و نگار شیر جایگزین ماه شود. از آن پس در حدود 950 سال، تصویر شیر روی پرچم ایران باقی ماند.
خوارزمشاهیان نیز خورشید را به دلیل تأثیر آیین کهن مهر و تقدس خورشید در میان ایرانیان بر آن افزودند.
 در زمان صفویان نیز پرچم ملی و نظامی ایران ،جز در دوره شاه اسماعیل و شاه تهماسب، دارای شیر و خورشید نبوده است.

پرچم ایران در زمان نادر شاه افشار:
با یکپارچه شدن مجدد ایران، در زمان فرمانروایی نادرشاه افشار، تغییراتی نیز در پرچم کشور به وجود آمد. پرچم ملی ایران در این زمان به صورت سه گوش و داری سه رنگ سبز، سفید و سرخ با شیری در حالت نیمرخ و در حال راه رفتن بودکه خوشیدی نیمه بر آمده بر پشت آن قرار داشت و درون دایره خورشید نوشته شده بود: « المک لله ».
در حقیقت می توان گفت که پرچم سه رنگ زمان نادر، مادر پرچم فعلی ایران است.

از قاجاریه تا پیروزی انقلاب اسلامی:
آقامحمد خان قاجار به دلیل دشمنی با نادر،تغییرات زیادی در پرچم ایران به وجود آورد. او به جز رنگ قرمز، بقیه رنگها را از روی پرچم حذف کرد و شکل سه گوش آن به چهار گوش تبدیل شد.شیر و خورشید نیز در دایره مرکزی پرچم به رسم معمول وجود داشت با این تفاوت بارز که برای اولین بار، شمشیری در دست شیر قرار داده شده بود.
در زمان فتحعلی شاه، ایران دارای دو پرچم بود: یکی همان پرچم زمان آقا محمد خان، البته با شیری نشسته، و دیگری پرچمی تمام سفید منقوش به شیر و خورشید و شمشیر.
در زمان محمدشاه نیز تاجی بر بالای خورشید قرار گرفت.
امیرکبیر همان پرچم نادر را پذیرفت؛ با این تفاوت که شکل سه گوش آن را تبدیل به مستطیل کرد و به این ترتیب پرچم ایران به شکل و فرم امروزی درآمد.
در انقلاب مشروطه و در تدوین متمم قانون اساسی، پرچم ایران که در زمان امیرکبیر طراحی شده بود، در حکم پرچم ملی ایران پذیرفته شد، اما دقت کافی در ترتیب رنگها و نحوه قرارگرفتن شیر و خورشید یا وجود شمشیر و تاج به کار برده نشد.
بعدها نمایندگان نواندیش در پرچم ایران، رنگ سفید را نشانه صلح، رنگ سبز را نشانه مذهب ایرانیان و رنگ سرخ را پاسداشت خون شهدا دانستند.
به این ترتیب برای نخستین بار پرچم ملی ایران، پرچمی که در زمان امیرکبیر رسمیت داشت؛ به طور رسمی در قانون اساسی به عنوان نماد استقلال و حاکمیت ملی معرفی شد.
بعدها در سال 1337 هجری شمسی در زمان منوچهر اقبال نخست وزیر وقت تغییراتی در طول و عرض پرچم صورت گرفت و مقرر شد طول پرچم اندکی بیش از یک و نیم برابر عرض آن باشد.

پرچم ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی:
پس از انقلاب، پرچم ایران به اسم اعظم « الله » متبرک و طرح نمادین کلمه ی الله، که به شکل گل لاله و به رنگ سرخ یادآور خون شهدای انقلاب اسلامی ایران است، بر پرچم همیشه سرفراز ایران جلوه گر شد.
این طرح در عین حال شعار دین مبین اسلام، لااله الا الله، نیز هست و خود از اجزای هلال ماه و شمشیر تشکیل شده است. در مرز رنگهای پرچم بیست و دو بار شعار الله اکبر به خط بنایی تکرار شده است که یادآور 22 بهمن 1357 ، روز پیروزی انقلاب اسلامی ایران است.

نوشته: سعید قلی کردی – ورامین

منبع: نشریه رشد معلم – شماره پی در پی 199 – فروردین 1385 –صفحه 21